Σάλτσες και ντιπς

Το ελαιόλαδο, το λεμόνι, το ξύδι και τα αυγά είναι τα βασικά συστατικά στις σάλτσες και στα ντιπς. Τα ντιπς συχνά συνδυάζονται με λαχανικά, τυρί, ψωμί και παξιμάδια και συνήθως συνοδεύουν το κυρίως πιάτο, προσδίδοντας διαφορετικές ποικιλίες γεύσης. Αν και θεωρείται ότι εισήχθησαν πρόσφατα στη γαστρονομία, πολλά είναι γνωστά και αγαπημένα σε όλη την Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Το τζατζίκι, η ταραμοσαλάτα, η μελιτζανοσαλάτα και πολλά άλλα έχουν ξεχωριστή θέση στην Ελληνική κουζίνα.

Τηγανητά φαγητά

Οι γιατροί και οι διαιτολόγοι επιμένουν ότι τα τηγανητά φαγητά πρέπει να μαγειρεύονται με ελαιόλαδο. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι το ελαιόλαδο είναι το πιο κατάλληλο λάδι για τηγάνισμα, γιατί παραμένει αναλοίωτο εξαιτίας των αντιοξειδωτικών ουσιών του, ακόμα και σε μεγάλες θερμοκρασίες. Τα σπορέλαια φθείρονται σε θερμοκρασίες 170-180 βαθμών Κελσίου, ενώ το ελαιόλαδο διατηρείται ως έχει σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 200 βαθμών Κελσίου.

Το ελαιόλαδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές για τηγάνισμα, εφόσον χρησιμοποιείται σε παρόμοια φαγητά. Αν χρησιμοποιηθεί σε διαφορετικού τύπου φαγητά, θα επηρεαστεί η γεύση. Αν όμως τηγανήσουμε φαγητά επικαλλημένα με αλεύρι, ειδικά ψάρια, το λάδι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά. Μετά από 3-5 χρήσεις, το 30-50% των βιταμινών παραμένουν αναλοίωτα.

Σαλάτες

Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ο φυσικός χυμός της ελιάς, δεν πρέπει ποτέ να μένει εκτός της σαλάτας. Στην Κρήτη, όπου η παραγωγή ελαιολάδου είναι μεγάλη, οι σαλάτες σχεδόν «κολυμπάνε» στο λάδι., κάτι που φαίνεται πολύ παράξενο στους ξένους επισκέπτες που δεν το έχουν συνηθίσει. Ακόμα, προσφέρει τη δυνατότητα για εξαιρετικά υγιεινούς συνδυασμούς και ιδιαίτερα όταν στις σαλάτες χρησιμοποιούνται φρέσκα λαχανικά, όπως συνηθίζεται στην παραδοσιακή Ελληνική διατροφή.

Όσπρια

Στην παραδοσιακή κουζίνα της Κρήτης, τα όσπρια παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Από τα προϊστορικά χρόνια, οι Κρητικοί αλλά και οι κάτοικοι του Αιγαίου, συμπεριελάμβαναν τα όσπρια τακτικά στη διατροφή τους. Σήμερα, οι διατροφολόγοι  συνιστούν εντόνως την κατανάλωση οσπρίων, καθώς η τροφή αυτή υπήρξε σημαντική τόσο στην ανάπτυξη της κοινωνίας και τη διατήρηση καλής υγείας. Φυσικά, συνίσταται η χρήση ελαιολάδου σε όλα τα όσπρια, το οποίο εκτός από την εγγύηση που προσφέρει για καλή υγεία, συμπλιρώνει τα όσπρια, δημιουργώντας αρμονία στη γεύση. Η παραδοσιακή ελληνική κουζίνα προσφέρει πόλλες προτάσεις για τη δημιουργία γεύσεων βασισμένα στα όσπρια, χρησιμοποιώντας τα μαζί με λαχανικά ή δημιουργώντας πουρέ από αυτά.

Γλυκά

Ακόμα και σήμερα, ξένοι επισκέπτες στη Κρήτη εκπλήσονται όταν καταλαβαίνουν ότι το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται για την παραγωγή γλυκών. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό, αν αναλογιστούμε ότι παλαιότερα η ζάχαρη ήταν εισαγόμενο προϊόν και άρα ακριβό. Γι’ αυτό, το μόνο γλυκαντικό μέσο που είχαν στη διάθεσή τους οι νοικοκυρές στην Κρήτη ήταν ο χυμός από φρούτα ή μέλι. Υπάρχουν παραδοσιακά γλυκά στα οποία το ελαιόλαδο παίζει πρωταρχικό ρόλο.